Aleksander ŚwiętochowskiAleksander Świętochowski, ps. Władysław Okoński, Poseł Prawdy, Oremus, Liber, Gezyasz, Nauczyciel i in.[1] (ur. 18 stycznia 1849 w Stoczku Łukowskim na Podlasiu , zm. 25 kwietnia 1938 w Gołotczyźnie koło Ciechanowa ) – polski pisarz, publicysta, filozof i historyk, aforysta , krytyk, publicysta polityczny , działacz społeczny. Zarys biografiiW młodości uczęszczał do szkół w Siedlcach i Lublinie. Studia w Szkole Głównej i na Uniwersytecie Warszawskim odbywał w latach 1866-1870 na wydziale filologiczno-historycznym. W 1874 wyjechał do Lipska , gdzie na tamtejszej uczelni uzyskał doktorat z filozofii (praca O powstaniu praw moralnych[1]. Powrócił do Warszawy, gdzie publikował artykuły w " Przeglądzie Tygodniowym ". Współpracę z redakcją zakończył w 1878 jednocześnie rozpoczynając pracę w redakcji dziennika "Nowiny" (do 1881 roku[1]).Po odejściu z "Nowin" założył tygodnik "Prawda" , który redagował do roku 1902 (cykl felietonów Liberum veto). W latach ( 1908 - 1912 ) wyd. miesięcznik "Kultura polska", następnie "Humanista polski", współpracował też z "Myślą Narodową".Oprócz artykułów społeczno-politycznych i krytycznoliterackich pisywał tam również felietony pod pseudonimem "Poseł Prawdy". Poza publicystyką uprawiał też twórczość dramaturgiczną i także działalność społeczno-oświatową, za największe dzieło swojego życia w tej dziedzinie uważał powstanie jeszcze pod rozbiorami szkół rolniczych w Gołotczyźnie – szkoły gospodarstwa domowego dla dziewcząt wiejskich (1909 r.) założonej przez właścicielkę wsi Aleksandrę Bąkowską i 3 lata później szkoły rolniczej dla chłopców o nazwie Bratne. Należał do czołowych ideologów i przywódców pozytywizmu latach ( 1906 - 1913 ) założył i kierował Towarzystwem Kultury Polskiej. Był gorącym rzecznikiem postępu, oświaty, kultury, walczył o równe prawa dla kobiet, Żydów, zwalczał konserwatyzm , wstecznictwo i klerykalizm .Od 1912 roku aż do śmierci mieszkał w Gołotczyźnie , gdzie związał się wspólną ideą i głębszym uczuciem osobistym z Aleksandrą Bąkowską. Zmarł 25 kwietnia 1938 roku w Gołotczyźnie. Pochowany na cmentarzu w Sońsku k. Ciechanowa .Jego syn Ryszard Świętochowski był działaczem politycznym. Poglądy literackie i polityczneJego manifest My i wy ( 1871 ) i Praca u podstaw ( 1873 ) zawierają główne założenia programowe pozytywizmu . W życiu wyznawał liberalizm , a w okresie międzywojennym był publicystą opozycyjnym wobec sanacji [].Twórczość Świętochowskiego obejmuje dramaty o tematyce filozoficzno-moralnej oraz historii idei. Czesław Miłosz w swojej publikacji Historia Literatury Polskiej opisuje Aleksandra Świętochowskiego: Wybitnie zdolny, ostry, a nawet gwałtowny polemista, występujący przeciwko konserwatystom, oskarżony przez przeciwników o pychę i wyniosłość[].Do spraw polityki zachowywał krytyczną rezerwę, a wstępując do Partii Narodowej zwalczał socjalizm , lecz panujące w partii nacjonalizm i rasizm były mu obce[].W roku 1927 otrzymał nagrodę literacką miasta Łodzi . TwórczośćWydania zbiorowe Pism (1896—1900), II. wyd. (1908—1909), 7 t. zawiera: I—II. Obrazki powieściowe, III. Bajki, IV—VI. Utwory dramatyczne, VII. Duchy , cz. I—III. (cz. IV—VI. w r. 1909 jako VIII. t. Pism, poemat dramatyczny prozą, główne dzieło Świętochowskiego). Pamiętnik drukowany w "Wiadomościach literackich" ( 1931 / 1932 ). Wydał ponadto: Genealogia teraźniejszości ( 1935 ), powieść Twinko ( 1936 ).Książka dla młodzieży: Czcigodni Polacy. Charaktery ( 1923 ).Dramaty: 1876 – Niewinni, Nieśmiertelne dusze. I. Ojciec Makary 1878 – Piękna 1879 – Dramata (Antea, Na targu, Helvia, Poddanka, Błazen, Za maską) 1888 – Aureli Wiszar 1889 – Regina 1923 – Hultaj (komedia)Utwory powieściowe: 1879 – O życie (Damian Capenko, Chawa Rubin, Karl Krug) 1880 – Klemens Boruta 1885 – Aspazja 1914 – Drygałowie 1929 – NałęczeStudia filozoficzne: 1877 – O powstawaniu praw moralnych, Dumania pesymisty 1878 – Wolter 1880 – O epikureizmie 1896 – Poeta jako człowiek pierwotny 1906 – O prawach człowieka i obywatela. O prawach mniejszości 1910 – Utopie w rozwoju historycznym 1911 – Ofiarność obywatelska 1912 – Źródła moralności 1925 - 1928 – Historia chłopów polskich w zarysiePrzypisy↑ 1,0 1,1 1,2 Jan Data: Aleksander Świętochowski ( pol. ). [dostęp 16 stycznia 2009]. Linki zewnętrzne Świadectwo maturalne Aleksandra Henryka Świętochowskiego z dnia 18/30 VI 1866 roku Inne hasła zawierające informacje o "Aleksander Świętochowski": Inne lekcje zawierające informacje o "Aleksander Świętochowski":